Het is in dit digitale tijdperk veel gemakkelijker om onrust te zaaien dan om rust en zekerheid te verspreiden. Dat hebben de dictators van deze wereld heel goed door. Of ze nu Poetin, Erdogan of Trump heten, alle moderne media worden ingezet om angst en onzekerheid te creëren en tegelijk uit te stralen dat hun krachtige leiderschap het enige is dat redding uit de ellende kan brengen. Ten koste van de democratische rechtsstaat waarin ze opereren. En ook andere democratieën moeten blijkbaar ontregeld worden. Dat zou je in elk geval kunnen aflezen aan de internet- en media-inspanningen van bijvoorbeeld het regime van Poetin. Fake nieuws, hacken, verdachtmakingen, alleen al aan de Russische nieuwsverspreiding in het buitenland wordt meer dan 1 miljard dollar per jaar besteed. Maar ook Trump heeft zich al herhaaldelijk destructief uitgelaten over de Europese Unie. Wat doen we hier eigenlijk tegen? Weinig is mijn indruk, te weinig. Wat zouden we meer kunnen doen? Allereerst kunnen we de kwaliteit van het internationale nieuws proberen hoog te houden, fake nieuws ontmaskeren, en betrouwbaar nieuws internationaal verspreiden, ook in het Russisch en het Turks. Verder kunnen we proberen de internationale dialoog te verbeteren en transparanter te krijgen. Daarin moeten we dan wel voor onze westerse waarden van de democratische rechtsstaat durven staan , maar ook de andere partijen de ruimte geven hun bezwaren tegen ons stelsel open en bloot te ventileren. Transparantie maakt dictators kwetsbaar. Misschien is het belangrijkste nog wel de weerbaarheid in onze samenleving te vergroten. Betrek zoveel mogelijk burgers bij het vergroten van het inzicht in wat waar en fake is, en wat de waarde is van de samenleving die we in Europa hebben opgebouwd. De overheid en de politiek hebben hierin zeker een rol, maar ook alle andere maatschappelijke organisaties kunnen een deel van het werk oppakken. Het goede verhaal gaan bedenken en het gaan vertellen.
Op de artikelenpagina heb ik een stuk geplaatst dat hier wat uitgebreider op in gaat. Dat is een begin, geïnspireerd door de gedachte dat we niet passief kunnen blijven. Maar ik heb niet de pretentie dat ik het verhaal al helemaal rond heb. Lees zelf maar, en denk mee!