De Rijksoverheid moet radicaal veranderen

Published on by

Er is op dit moment veel discussie over het functioneren van de Rijksoverheid. Zo is er onbegrip over de recente groei van het aantal ambtenaren, maar ook zorg over de kwaliteit van de uitvoering mede door de slechte aansturing van de beleidskant.

De Rijksdienst kent heel duidelijk twee gezichten. Aan de ene kant is het een organisatie die efficiënt de politieke opdrachten en verzoeken uitvoert die in de vorm van Kamervragen, Kamerbrieven en zinnen in een Regeerakkoord bij de ministeries binnenkomen. Er werken mensen die vrijwel zonder uitzondering passie uitstralen voor het openbaar bestuur. Maar er is ook het gezicht van een steeds meer struikelend bureaucratisch monster, dat versnipperd en verkokerd niet in staat is tot het organiseren van serieuze oplossingen voor de vraagstukken van onze samenleving, en geen interne vernieuwing tot stand weet te brengen.

Voor dat tweede gezicht is weinig managementaandacht. De Rijksdienst kent ook geen serieuze bestuursvorm. Die is dringend nodig, om overkoepeld de integraliteit van het beleid te kunnen borgen en de vernieuwing van de organisatie kunnen leiden. Een vernieuwing tot op de werkvloer is ook heel nodig om beleidsmedewerkers weer echt betrokken te krijgen bij de maatschappelijke opgaven waar de Rijksdienst voor staat. Nu worden medewerkers vooral de proceskant ingezogen: nog een Kamerbrief, weer Kamervragen, en ook nog die passage in het Regeerakkoord die om een reactie vraagt. Geen wonder dat in heel veel afdelingen de meerderheid van de medewerkers er korter dan twee jaar zit.

Natuurlijk kan de bal niet alleen bij de ambtenaren gelegd worden. Het politieke bestuur heeft zelf enorm bijgedragen aan de versnippering van het beleid, de steeds toenemende complexiteit en de kortademigheid van allerlei beleidsinterventies.

Maar één ding is duidelijk. Dit gaat niet lang meer goed zonder dat er dingen echt gaan instorten. De radicale verandering kan dan ook niet nog jaren worden uitgesteld, en het slechtste van alles zou zijn een kaasschaafbezuiniging zonder enig toekomstperspectief.

Op de Artikelenpagina werk ik dit thema verder uit.

Het ongeluk van Rusland en Oekraïne duurt veel langer dan de oorlog

Published on by

De oorlog die Rusland met Oekraïne voert kost heel veel mensenlevens, zeker aan Russische kant waar een tactiek wordt gehanteerd die veel eigen slachtoffers met zich mee brengt. Oekraïne beweert op dit moment al meer dan 600.000 Russen in het gevecht te hebben uitgeschakeld. Dat betekent niet alleen in heel veel familiekringen een groot persoonlijk verdriet, maar het getal is zo groot dat het aanzienlijke effecten heeft op de demografische opbouw en consequenties heeft voor de arbeidsmarkt. In de vervangingsvraag die ontstaat door overlijden en pensionering kan niet worden voorzien door nieuwe toetreders op de arbeidsmarkt. Dat effect wordt in beide landen veel groter dan in Nederland, terwijl wij ook al door de vergrijzing een structurele krapte op de arbeidsmarkt hebben, die we alleen met de inzet van arbeidsmigranten nog een beetje in balans kunnen houden. Rusland en Oekraïne gaan decennialange krimp tegemoet. Dat zat ook voor de oorlog al in de demografie ingebakken, maar wordt door de uitputtingsslag van deze oorlog nog verder verhevigd. Ongelukkige landen.

Op de Artikelenpagina werk ik dit onderwerp verder uit.

Gaat de nieuwe bestuurscultuur niet heel erg op de oude lijken?

Published on by

Binnenkort moet het kabinet Schoof gaan regeren. Hoe zal dat gaan? De valkuilen in het model dat bij deze kabinetsformatie is gekozen zijn wel zo groot dat dit niet vanzelf goed zal gaan. De eerste valkuil is de combinatie van een niet-politieke premier met een coalitie waarvan alle leiders in de Tweede Kamer zitten. Schoof is een erkend deskundig ambtenaar met een grote loyaliteit naar de politieke top. Hij heeft weliswaar redelijk recent zijn lidmaatschap van de PvdA opgezegd, en kan nu voor partijloos doorgaan, maar als je pas na je zestigste zo’n lidmaatschap opzegt, mag je er gerust van uitgaan dat zijn interne politieke waarden in het sociaaldemocratische spectrum liggen. Daar heb je niets aan als je premier bent in de radicaal-rechtse coalitie die tot dit kabinet heeft besloten. Als je geen gezag kunt ontlenen aan je eigen politieke waarden moet het gezag ergens anders vandaan komen. Het lijkt me bijna onvermijdelijk dat dat gezag zal komen van de vier partijleiders van deze coalitie. Vanuit de Tweede Kamer dus. We hebben eerder meegemaakt dat partijleiders in de Kamer bleven zitten en geen deel wilden uitmaken van het kabinet. Wilders koos ervoor in het kabinet Rutte 1, en koos er toen wijselijk genoeg ook voor om geen kandidaat bewindspersonen te hoeven voordragen (we zien aan zijn recente voordrachten hoe wijs dat was), maar ook in Rutte 2 en 3 zaten partijleiders in de Kamer, en niet in het Kabinet. Dat leidde wel tot een maandagochtendoverleg van de premier, de vicepremiers en de fractievoorzitters van de coalitiepartijen waar alle politieke zaken werden gedaan. De andere leden van het kabinet moesten maar afwachten wat daar op die maandagochtenden werd besloten, en ook de coalitiepartijen in de Kamer hadden geen bewegingsruimte meer. Het werd door onder andere Omtzigt omschreven als een ongezonde bestuurscultuur waar we afscheid van zouden moeten nemen. Maar ik zie op dit moment eigenlijk geen geloofwaardig alternatief. De premier zou ook te rade kunnen gaan bij zijn eigen vicepremiers om een politieke lijn te vinden, maar de vicepremiers krijgen waarschijnlijk niet de ruimte om andere dingen te vinden dan hun partijleiders, en de premier zou dan ook in zijn eigen kabinet geen enkel gezag meer hebben. Het beeld van een premier als boodschappenjongen van de coalitieleiders dringt zich wel nadrukkelijk op.

Een andere valkuil bestaat uit het feit dat de coalitie in de Eerste Kamer niet over een meerderheid beschikt. Er moeten dus politieke deals en compromissen gezocht en gevonden worden die haalbaar zijn in beide Kamers van het parlement. Van een handige ambtenaar kun je nog best een slimme deal verwachten. Dat zou voor Schoof dus nog wel een optie zijn. Maar hij maakt de deals niet zelf. Dat is niet de positie van de premier. Hij moet daarin zijn kabinetsleden ondersteunen en begeleiden, zonder dat hij zijn eigen politieke instincten daarbij kan inzetten, want die zijn in deze coalitie onbruikbaar. Het grote risico is dat de boodschappenjongen met de verkeerde boodschappen aan komt zetten. Daar weet in elk geval de partijleider van de grootse fractie  wel raad mee. Zijn vaardigheid om mensen onder druk te zetten en tot de grond af te branden is algemeen erkend.

Eén ding kan ook niet onbenoemd blijven, namelijk het internationale optreden van het nieuwe kabinet. Ik maak me maar geen voorstelling van hoe de nieuwe minister van buitenlandse handel dit zal gaan doen. Maar bij premier Schoof maak ik mij niet allen een voorstelling, maar ook grote zorgen. Hoe kan iemand zonder politiek gezag zich staande houden in de internationale arena van regeringsleiders, voor wie hun politieke identiteit juist hun hele bestaansrecht is?

De toekomst kan enorm verrassen. Valkuilen kunnen op tijd worden herkend en worden omzeild. Maar als dat laatste niet gebeurt, wacht ons niet alleen slecht bestuur van een heel onervaren ploeg, maar ook een bestuurscultuur die nog  erger is dan we onder de diverse kabinetten Rutte hebben moeten meemaken.

Vier dooie mussen

Published on by

Op 16 mei jl. presenteerden vier wat bedremmelde partijleiders hun bevindingen na zes maanden ploeteren, elk met een dooie mus in de hand. Die bedremmeldheid probeerden ze dapper te maskeren met een motto van hoop, lef en trots, maar dat leek al meteen een vrij wanhopig motto. De andere hand hielden ze over de mus heen, zodat men toch nog zou kunnen denken dat de musjes levend waren.

De dooie mus van Geert Wilders betreft het strengste asielbeleid ooit. Hij wist zelf ook wel dat het juridisch allemaal onhaalbaar was wat ze hadden opgeschreven. Hij vertelde nog dat hij dacht dat alleen het verhaal van grote strengheid al wel zou helpen om de instroom van asielzoekers te keren. Maar ja, het omgekeerde kan natuurlijk ook gebeuren. Dat iedereen de komende maanden vooral naar Nederland wil komen voordat het daarna misschien moeilijker gemaakt wordt.

Caroline van der Plas moet haar dooie mus straks delen met alle boeren die ze heeft beloofd dat ze zelf “aan het roer” komen te staan. Het hoofdlijnenakkoord doet net alsof er geen stikstof- en mestprobleem hoeft te worden opgelost na een succesvol reisje naar Brussel, maar ze weet zelf ook wel dat de Vogel- en Habitatrichtlijnen voor de bescherming van de natuur na dat reisje echt niet zullen worden aangepast. Waarom zou iemand in het het buitenland überhaupt begrijpen dat een klein en dichtbevolkt land waarvan de ammoniakuitstoot vier keer boven het EU-gemiddelde ligt dat dolgraag zo wil houden, ook al gaat daardoor het beetje natuur dat er nog is door het putje?

Dilan Yesilgöz was ook helemaal niet blij met haar dooie mus. Van de juichende stemming van vorige zomer, toen zij het kabinet Rutte 4 opblies met opgewonden verhalen over nareis-op-nareis is niets meer over. Regeren over rechts is helemaal niet zo leuk als gedacht met de drie partners waar ze het mee moest doen. Haar partijleiderschap is nu al totaal mislukt. Een slechte verkiezingsuitslag, vrij rampzalige peilingen en een partij die zijn eigen gezicht heeft verloren. En zij weet ook heel goed dat de mussen van Geert en Caroline zo dood als een pier zijn, en ook hartstikke onrechtstatelijk, en dat haar eigen mus van een sterke economie en een solide begroting al even dood is. De boterzachte financiële afspraken tarten elke vorm van deugdelijk begroten. Dat hebben inmiddels alle economen in koor geroepen, en het CPB zal dat verhaal niet beter maken, voor zover dat meent dat er ondanks alle vage voornemens toch iets door te rekenen valt.

Deze drie dooie mussen zijn voor Pieter Omtzigt ook wel heel vervelend. Met alle onrechtstatelijke afspraken in het akkoord waarmee hij heeft moeten instemmen is zijn hele reputatie als hoeder van de rechtsstaat verdwenen. Ook van Pieters rekenvaardigheid inzake de soliditeit van de begrotingsafspraken is weinig gebleken. Hij is nu weer de weinig voorspelbare opportunist, het beeld wat eerlijk gezegd zijn twintig jarig Kamerlidmaatschap ook een beetje kenschetste. Het eigen musje van het Constitutioneel Hof vraagt eerst nog een Grondwetwijziging, en die is zo lastig dat we die vast niet gaan meemaken, omdat weinig anderen het grote nut van deze nieuwe instelling inzien. Ook dood dus.

Nederland is dus blij gemaakt met vier dooie mussen. Of nee, het hoofdlijnenakkoord laat nog veel meer dooie mussen zien. Maar geen enkele toekomstvisie, geen enkele poging om de matschappelijke samenhang te vergroten, veel rechtstatelijke en juridische onjuistheden en onmogelijkheden, een ondeugdelijk financieel kader en geen bestaanszekerheid voor alles wat kwetsbaar is, zowel mensen als natuur. Nederland verdient toch echt beter dan dit. Is dit nu rechts beleid? Met dooie mussen kun je toch geen land besturen? En zou Richard van Zwol al hebben nagedacht over zijn rol binnen de Raad van State, als de ongein van dit hoofdlijnenakkoord via wetsvoorstellen daar op het bureau zou belanden?

We moeten de democratie niet laten wegglijden

Published on by

Het gaat wereldwijd niet zo goed met de democratieën. Democraten kunnen niet anders dan met grote zorg kijken naar de ontwikkelingen in de VS, waar de Republikeinse partij de democratische rechtsstaat steeds verder opzij schuift, of binnen de EU naar de manier waarop Orban in Hongarije de rechtsstaat heeft afgebroken. Deze ontwikkelingen vragen alertheid, we moeten niet denken dat het wegglijden van de democratie in Nederland niet zou kunnen gebeuren.

Daarom is het heel opmerkelijk dat in de formatie die op dit moment gaande is geprobeerd wordt om de ondemocratische partij PVV deelgenoot te maken in het landsbestuur. De PVV kent niet alleen geen interne democratie, maar heeft ook als enig lid een leider die zich al vele jaren in woord en geschrift afzet tegen de meest waardevolle elementen van de democratie. Zeker heeft de PVV bij de laatste verkiezingen veel zetels behaald. Dat zou alle democraten in Nederland, en dat is gelukkig een grote meerderheid, extra behoedzaam moeten maken om ruimte te geven aan het ondemocratische gedachtengoed van de heer Wilders. Maar het tegendeel is het geval. Drie andere politieke partijen en inmiddels een vijftal informateurs bewerkstelligen onder zorgvuldige regie van Wilders stap voor stap een beweging van de PVV richting bestuursmacht. Informateurs hoeven het inhoudelijk helemaal niet met Wilders eens te zijn. De inhoud is veel minder belangrijk dan de positionele verschuiving van de PVV weg van de verketterde buitenrand naar het midden van het bestuurlijke speelveld. De peilingen geven Wilders alle kans om die positie in de komende tijden nog verder te versterken, of de huidige formatiepogingen nu slagen of niet. De informateurs hebben elk ongetwijfeld hun eigen afwegingen. Maar ik hoop dat het besef doordringt dat Wilders een regie voert die alleen maar gericht is op het versterken van zijn eigen -ondemocratische- macht en op de versplintering van al zijn tegenstrevers. Het koesteren van onze democratie vraagt daarom meer inzet dan het passief volgen van deze regisseur.

Op de Artikelen pagina werk dit onderwerp verder uit.

Kan onze democratie nog goede bestuurders kiezen?

Published on by

We zien elders in de wereld dat op democratische wijze slechte bestuurders worden gekozen. Kijk naar Trump in de VS, naar Milei in Argentinië of naar Netanyahu in Israël. Maar ook in Nederland moeten we ons zorgen maken over de kwaliteit van ons openbaar bestuur, zeker na de verkiezingen voor de provinciale staten en de Tweede Kamer van vorig jaar. Er was grote winst voor partijen die de tijd niet hadden gekregen (of de noodzaak nooit hadden gevoeld) om een duidelijke traditie, brede kennisbasis of interne organisatie op te bouwen en intern goede bestuurders te selecteren. Kunnen die partijen zonder enige bestuurlijke bagage verantwoordelijkheid dragen voor het landsbestuur van Nederland, in een tijd van grote transities en andere uitdagingen? Daar kun je je best zorgen over maken.

Goed openbaar bestuur is cruciaal voor de welvaart en het welzijn in een land. Maar blijkbaar is de kiezer niet in staat, of niet gemotiveerd, om te selecteren op bestuurlijke kwaliteit. Als de democratische rechtsstaat als bestuursvorm wil overleven in een steeds autocratischer wereld lijkt het me belangrijk om er over na te denken hoe we dit kunnen veranderen. Goed onderwijs in burgerschap kan helpen, veel betere communicatie tussen bestuurder en burger ook. Dat zijn oplossingen voor de langere termijn, voor de huidige formatie van een nieuw kabinet helpen dit soort dingen niet meer. Wat op korte termijn kan helpen is een verbetering van de  selectie van bestuurders. Dat kan door daar een aparte procedure voor op te zetten, waarbij expliciet en bij voorkeur publiekelijk wordt getoetst of iemand de ervaring en/of capaciteiten heeft om een specifieke functie in het openbaar bestuur te bekleden. Voor een krachtige democratie is het ook belangrijk om te voorkomen dat deze van binnenuit wordt uitgehold, en dus dat er afstand wordt bewaard van partijen die in woord en/of geschrift de democratische rechtsstaat ondermijnen en geen interne democratische bestuursstructuur hebben.

Er zijn veel mensen die menen dat de winnende partijen op de rechterkant van het politieke spectrum ondanks het gebrek aan bestuurlijke capaciteiten toch een landsbestuur moeten gaan vormen. In gematigde of meer progressieve kringen is men ervan overtuigd dat dat een grote en kortstondige mislukking zal worden, zodat daarna het electoraat in gaat zien dat stemmen op een extreemrechtse partij geen oplossing voor het land is. Dat is een riskante aanname. Niet alleen kan een ondeugdelijk landsbestuur in korte tijd veel schade  aanrichten die zich ook niet weer snel laat herstellen, maar er zijn ook diverse voorbeelden in de wereld die laten zien dat het electoraat zich niet laat bekeren door slechte bestuurlijke resultaten. Daar zijn immers altijd wel excuses voor te bedenken, of toekomstbeelden die nog veel bedreigender zijn dan wat in het recente verleden is veroorzaakt.

In dat licht bezien heeft Kim Putters als informateur een interessante  opdracht gekregen, namelijk om zich te buigen over de vorm van het landsbestuur, en de verhouding tussen dat bestuur en het parlement. Een serieuze zoektocht naar bestuurlijk vermogen maakt het bijna onvermijdelijk dat hij uitkomt op een variant met een aanzienlijke scheiding tussen het parlement en het landsbestuur, met bij voorkeur een stevig selectieproces van adequate bestuurders.

Op de Artikelen pagina werk ik het thema uitgebreider uit.

De Nederlandse kiezer zocht verandering, maar koos voor instabiliteit

Published on by

De Nederlandse kiezer heeft afgelopen november met zijn proteststem het politieke landschap er niet eenvoudiger op gemaakt. Rechtse commentatoren staan een coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB al toe te juichen, maar zo’n coalitie kan binnen de partijen als een splijtzwam werken. De PVV is natuurlijk sowieso al een heel raar construct, met maar één lid, en dat maakt een grote fractie van 36 leden plus de leider tot een nogal ongrijpbaar geheel. Kan die partij eigenlijk wel bestuurlijke compromissen sluiten, na al die jaren van oppositie, waarbij het onrechtstatelijke en ongrondwettige geluid niet werd geschuwd? Hoe zal een groep van 37 mensen met nogal uitgesproken meningen zich gaan gedragen onder een heel autoritaire leider, die Wilders tot nu toe steeds is geweest? Kan Wilders eigenlijk überhaupt wel besturen, zonder enige bestuurlijke ervaring? Dat zijn zeker vragen die bij de andere partijen leven, en vragen die niet direct uitnodigen tot een coalitie partnerschap. Voor de VVD speelt ook de ervaring met eerdere instabiele coalities, zowel destijds met de LPF als in het kabinet Rutte 1 met de gedoogsteun van Wilders. De VVD heeft in dat kabinet het CDA aan interne spanningen onderuit zien gaan en ook gezien hoe die partij electoraal werd afgestraft. Zoiets kan de VVD nu ook overkomen. Zeker als het nieuwe leiderschap zich nog moet zetten. Ook de nieuwe partij van Pieter Omtzigt moet de eigen stabiliteit nog bewijzen. Lang niet alle fractieleden zullen staan te juichen bij de gedachte te moeten heulen met de PVV. Dus eigenlijk is BBB de enige die echt graag wil meedoen, en ook nauwelijks anders kan. De opkomst van de partij als protestpartij is alweer achter de rug, en de partij kan alleen maar verder krimpen na de verkiezingen van 2023.

We zien dus een potentiële coalitie die als coalitie weinig stabiel oogt, maar ook bestaat uit partijen die intern met instabiliteit te kampen zullen hebben, mede door al dan niet de keuze voor een dergelijke coalitie. Dat leidt al met al tot een vrij onbestuurbare situatie in Nederland, en vermoedelijk tot stilstand op de aanpak van alle grote en uitdagende vraagstukken waar ons land voor staat. Ik hoor om me heen de opvatting van sommigen dat we die paar jaar stilstand maar moeten accepteren, als daarmee de politiek weer op de rails kan komen. Maar we hebben voor een aantal vraagstukken helemaal de luxe niet van een paar jaar stilstand. Die stilstand kan misschien de politieke verhoudingen niet nog verder destabiliseren, maar onze samenleving zeker wel! Het is dus geen gelukkige greep geweest van de Nederlandse kiezer afgelopen november. Hoe eerder een nieuwe greep gedaan kan worden, hoe beter, lijkt het. Maar dan moet wel eerst de onmogelijkheid van het bestuurlijk vermogen van de nu beoogde coalitie aan het hele volk duidelijk worden gemaakt. Hoe moeilijk kan dat zijn?

Op de Artikelenpagina werk ik dit thema uitgebreider uit.

Een rechts kabinet gaat enorm teleurstellen; en wat dan?

Published on by

De Nederlandse burger heeft in meerderheid “rechts” gestemd. Veel mensen verheugen zich er ook op dat er eindelijk een rechts kabinet kan komen in Nederland. Maar wat betekent dat eigenlijk? Wat is rechts beleid? Als je de verkiezingsprogramma’s van de rechtse partijen PVV en VVD met elkaar vergelijkt zie je vooral hoe vaak deze elkaar tegenspreken. De PVV kijkt helemaal niet de toekomst in. Klimaatbeleid is nergens voor nodig. De vergrijzing van Nederland houdt echt niet tegen dat de AOW leeftijd terug kan naar 65. De VVD erkent wel dat we in een bijzondere tijd leven met schaarste op heel veel terreinen: menskracht, huizen, grond, grondstoffen, energie, geld, én ecologische ruimte. Er is een sterke overheid en een krachtige EU voor nodig om de urgente vraagstukken die bij deze schaarsten horen op te kunnen lossen, aldus het VVD programma. En dan een aanpak zonder “waterige compromissen”. Maar eigenlijk klinkt dat wel heel erg als voortzetting van het beleid van de afgelopen kabinetten. Hoe moeten VVD en PVV, samen met BBB en de partij die misschien ook “rechts” is, de NSC van Omtzigt, dan samen “rechts” beleid gaan maken? Mijn zorg is dat het vooral gebrek aan beleid gaat opleveren.

Gebrek aan beleid betekent dat de Nederlandse burger die rechts heeft gestemd uit teleurstelling over het gebrek aan het vermogen van de politiek om concrete maatschappelijke problemen op te lossen nog verder wordt teleurgesteld. Dat is niet zonder gevaar. De democratische rechtsstaat kan alleen maar functioneren als er voldoende vertrouwen in bestaat. Het lijkt me daarom een grote uitdaging voor de Haagse politiek om deze teleurstelling te voorkomen. Dat gaat niet met populistische rechtse propaganda. Daarvoor is een concreet, rechtvaardig en toekomstgericht uitvoeringsbeleid nodig dat zich richt op de problemen van vandaag én van de komende decennia. En een overheid die uitstraalt dat dat beleid ook echt kan en gaat worden uitgevoerd. Niet als Haags dictaat, maar vanuit samenspraak met de regio’s en met de Nederlandse burgerij. Een mooie uitdaging ook voor “links” om dat beleid te maken en er over te vertellen.

Lees vooral verder op de Artikelen pagina waarin dit thema uitvoeriger wordt beschreven.

Het kabinet Rutte 1 heeft in Nederland heel veel kapot gemaakt

Published on by

Kort voor de spannende verkiezingen voor de Tweede Kamer en de vorming van een nieuw kabinet is het goed om eens terug te kijken naar een eerder spannend politiek moment en de daaruit volgende gebeurtenissen. Zo’n moment is de start van het kabinet Rutte 1, een minderheidskabinet van VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV. Gestart met een regeerakkoord waarvan de premier zei dat rechts Nederland er de vingers bij af kon likken. Het kabinet heeft de rit lang niet uitgezeten, maar in de korte tijd van het bestaan heel veel kapot gemaakt en Nederland in Europees verband flink op achterstand gezet. Het CDA heeft zichzelf ook kapot gemaakt en is daar nooit meer van hersteld.

Laten we eens een aantal dingen langslopen. Rutte 1 heeft meer bezuinigd dan verstandig was en daarmee het herstel van de economie na de kredietcrisis aanzienlijk vertraagd. Ten opzichte van de ons omringende landen bleef het BBP in Nederland al gauw vijf procentpunt achter. Via een brief aan de Financial Times over de eurocrisis hebben Rutte en de minister van Financiën De Jager het eurostelsel zelfs in gevaar gebracht. Rutte 1 heeft flink bezuinigd op de uitvoering van de sociale zekerheid en een strenge fraudewet ingevoerd en daarmee de kiem gelegd van bijvoorbeeld de kinderopvangtoeslagaffaire. Rutte 1 heeft de PAS regeling voor stikstof ingevoerd en daarmee de basis gelegd van onze huidige stikstofcrisis. Rutte 1 heeft de verduurzaming van de energieproductie vrijwel stil gezet en daarmee Nederland in de achterhoede op het gebied van duurzame energie laten belanden. Het kabinet wilde kerncentrales laten bouwen, maar had er zelf geen geld voor over. Een groot programma om de overheid duurzaam te laten inkopen is geschrapt. Als het was doorgegaan was Nederland frontrunner geweest in de circulaire economie. Rutte 1 heeft de Ecologische Hoofdstructuur van de kaart geveegd. Mede daardoor staat de natuur er in Nederland belabberd voor. Rutte 1 heeft het ministerie van VROM opgeheven, zodat we nu het ruimtelijk ordeningsbeleid node missen en in een wooncrisis zijn beland. Rutte 1 heeft een zware slag toegebracht aan de cultuursector in Nederland, die nu nog steeds als traumatisch wordt ervaren.

Heeft Rutte 1 ook nog iets tot stand weten te brengen? Ik kon het zo gauw niet bedenken. Ik heb het regeerakkoord van het kabinet er nog eens op nageslagen maar daar kwam ik ook al niets in tegen waar we vandaag de dag blij mee zijn.  Alle beloften over meer veiligheid en minder migratie hebben niet veel opgeleverd. Rutte 1 heeft geprobeerd een topsectorenbeleid van de grond te tillen. Veel meer dan een groot lobbycircus om het beschikbaar gestelde geld te kunnen incasseren is niet bereikt.

Is het nuttig al deze oude koeien uit de sloot te halen? Ik denk het wel. Stel dat er straks een rechts kabinet geformeerd zou worden, Dan is het zeer te hopen dat de formerende partijen beseffen dat de fouten van Rutte 1 niet opnieuw moeten worden gemaakt, om een verdere neergang van Nederland te voorkomen. Dus geen afbraak van de transities die in Nederland hoognodig zijn.  In plaats van dingen kapot maken zou de aandacht uit moeten gaan naar iets positiefs tot stand te brengen. En dan niet iets voor een heel specifieke doelgroep, maar iets waar het algemeen belang van Nederland bij is gebaat.

Als mensen er niet heel veel vertrouwen in hebben dat een rechts kabinet in staat is om Nederland vooruit te helpen kunnen ze maar beter niet op een rechtse partij stemmen, denk ik.

Voor de verkeersveiligheid: weg met de donkere winterjas!

Published on by

Hebt u er wel eens op gelet wat voor kleur jas mensen in de winter dragen? Als u wilt kijken, moet u dat wel overdag doen. ’s Avonds is het niet goed te zien. Verreweg de meeste jassen zijn heel donker.

Misschien herkent u dit ook wel. U tuurt door de autoruit naar buiten. Het is donker en nat. Pas op het allerlaatst ziet u iemand bewegen, een voetganger of een fietser. Bijna onzichtbaar in zijn of haar donkere jas.

November, december en januari zijn de donkerste maanden van het jaar en ook de maanden met de meeste verkeersongevallen. November is de piekmaand. De meeste ongevallen betreffen voetgangers en fietsers, vooral voetgangers.

Voor de zichtbaarheid van fietsers hebben we de nodige wetgeving. Fietslampen, reflectoren achter en op de banden. Voor voetgangers niet. Je kunt je ook niet alles door de overheid laten voorschrijven. Mensen hebben gelukkig ook nog een eigen verantwoordelijkheid, waarop je moet kunnen vertrouwen.

Donkere winterjassen zijn dus raar, want heel onveilig. Ze zijn niet verboden, maar iedereen kan zelf er voor kiezen om een veiliger kleur jas aan te schaffen. Lichter van kleur, beter zichtbaar. Weg met de donkere winterjas!